Spis treści
Egipt większości Polaków kojarzy się przede wszystkim z wymarzonym celem wakacyjnych wojaży. Zawsze wysokie temperatury, piękne plaże oraz cudowna woda – oto, co najbardziej kusi wszystkich przyjezdnych w Egipcie. Tymczasem niewiele osób zdaje sobie sprawę, że Egipt inwestuje nie tylko w turystykę. Jakkolwiek jest to najbardziej dynamicznie rozwijający się obszar egipskiej gospodarki, warto zwrócić także uwagę na inne jej gałęzie. Według raportów polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, obecnie w Egipcie swoje interesy prowadzą aż czterdzieści cztery polskie przedsiębiorstwa, a w ciągu ostatnich pięciu lat zainwestowaliśmy w egipską gospodarkę ponad dziesięć i pół miliarda dolarów. Dla części osób zatem wyjazd do Egiptu to nie tylko wakacyjna przyjemność, ale także biznesowy obowiązek. Jak porozumieć się z egipskimi kontrahentami aby wynik negocjacji był dla wszystkich jak najbardziej pomyślny?
Spóźnianie się zarezerwowane tylko dla Egipcjan
Egipcjanie mają dość swobodny stosunek do upływającego czasu. To kultura, w której prośba znajomego jest o wiele ważniejsza od umówionego kilka miesięcy wcześniej spotkania, dlatego nie należy dziwić się, że egipski kontrahent z jakiegoś powodu nie dotrze na uzgodnione spotkanie na czas. Często będą to powody, które dla typowego Europejczyka mogą okazać się zupełnie niezrozumiałe i w naszym kręgu kulturowym na pewno nie zostałyby uznane za wytłumaczenie nie zjawienia się na umówione spotkanie o czasie. Egipcjanie na przykład uznają gwałtowne przerywanie spotkania za bardzo niegrzeczne – dlatego jeżeli jedno spotkanie się przeciąga, wolą na nim pozostać i spóźnić się na kolejne niż przerwać swojemu rozmówcy w połowie zdania i wyjść.Rolą przybyszów zza granicy jest zaakceptowanie takiego stanu rzeczy i pogodzenie się z tą cechą egipskiej kultury. W żadnym razie nie powinno się okazywać zniecierpliwienia czy zdenerwowania z powodu spóźnienia egipskiego partnera. W przeciwnym razie może bowiem dojść do znacznego ochłodzenia wzajemnych stosunków, a nawet zerwania rozmów. Wystrzegać się okazywania zniecierpliwienia należy przede wszystkim w sytuacji, kiedy przybyło się do Egiptu prowadzić wspólne negocjacje lub zaoferować swoje produkty. Sprzedawca zawsze powinien wykazać się jak największą cierpliwością w stosunku do kupującego. Warto jednak pamiętać, że przywilej spóźniania się dotyczy jedynie Egipcjan. W kulturach azjatyckich spóźnienie przybysza zza granicy nie będzie traktowane jak nic złego, w Egipcie natomiast już tak. Egipcjanin może spóźnić się na spotkanie, jednak Europejczyk w żadnym razie nie powinien tego robić.
Ekspresyjna rozmowa
Egipcjanie to bardzo ekspresyjny i żywiołowy naród. Wyrażają swoje poglądy w zdecydowany sposób, bez zbędnego owijania w bawełnę i operowania ogólnikami. Często podnoszą głos, ale zazwyczaj nie jest to wina zdenerwowania, a raczej rozemocjonowania – niekoniecznie negatywnego. Równie często zdarza się, że Egipcjanin przerywa swojemu rozmówcy w połowie zdania i zaczyna wygłaszać swoje poglądy. Nie należy uznawać tego za niegrzeczne zachowanie, gdyż w Egipcie jest to norma. Mieszkańcy tego państwa często sobie wzajemnie przerywają, nie dając dojść rozmówcy do głosu. To jedna z charakterystycznych cech egipskiego stylu porozumiewania się.
Niedopuszczalne gesty i zachowania
Egipska kultura pewne gesty czy zachowania uznaje za niestosowne, a często nawet obraźliwe. Oto lista najważniejszych rzeczy, których nie należy robić w Egipcie: – Nie używaj lewej ręki. W religii islamskiej jest ona uznawana za nieczystą, dlatego niedopuszczalne jest spożywanie posiłków, podpisywanie się czy też pokazywanie czegoś lewą ręką. – Wręczając wizytówki, zawsze używaj prawej ręki. – Kiedy siedzisz, staraj się trzymać stopy płasko na ziemi. Podeszwy butów są uważane za nieczyste, a ich pokazywanie uznane zostanie za wielki nietakt. – Kobiety powinny unikać nawiązywania kontaktu wzrokowego z mężczyznami. Może zostać to odebrane jako próba seksualnej prowokacji.
Dystans pomiędzy rozmówcami
Niestety dystans, który Egipcjanie zachowują pomiędzy sobą, znacząco różni się od tego, do którego przyzwyczajeni są Europejczycy. W Europie rozmówców najczęściej dzieli dystans mniej więcej odpowiadający długości wyciągniętej ręki – wtedy czujemy się najbardziej komfortowo i pewnie. Tymczasem w Egipcie przyjętym dystansem dzielącym rozmówców jest raczej długość przedramienia, a więc właściwie o połowę krótszy. To może nieco deprymować przybyszów z Europy i sprawiać, że będą się czuli nieswojo podczas rozmowy. Warto jednak przełamać tę kulturową niechęć do bliskości drugiego człowieka, bo odsuwanie się od rozmówcy może go urazić.
Kontakt wzrokowy
Egipcjanie zawsze utrzymują kontakt wzrokowy ze swoimi rozmówcami i tego samego oczekują od nich. Inne zachowanie może być uważane za bardzo niegrzeczne. Spoglądanie na boki lub w dal może zostać odczytane jako brak zainteresowania rozmową lub oznaka lekceważenia rozmówcy. Z tego powodu utrzymanie kontaktu wzrokowego z egipskim rozmówcą jest zalecane od samego powitania aż po pożegnanie. Jak już wspomniano, kontaktu wzrokowego z mężczyznami nie powinny nawiązywać kobiety, bo mogą zostać uznane za kobiety lekkich obyczajów. Niewiasty w Egipcie powinny trzymać głowę skromnie spuszczoną.
Stosowny ubiór
Chociaż w Egipcie zazwyczaj panują stosunkowo wysokie temperatury, zawsze warto pamiętać o odpowiednim ubiorze. Bardzo łatwo urazić egipskiego rozmówcę mogą zwłaszcza nieprzystojnie ubrane kobiety. Zawsze powinny nosić skromne sukienki wizytowe lub kostiumy ze spódnicą za kolano. W żadnych warunkach atmosferycznych nie jest dopuszczalne strój, który odsłaniałby kobiece plecy, ramiona czy dekolt. Zwykle kobiety powinny nakładać także chustę na włosy – na pewno będzie to bardzo mile widziane. Zasada ta obowiązuje szczególnie podczas zwiedzania meczetu, a na pewno propozycja odbycia takiej wycieczki padnie ze strony Egipcjan. Co do zasady mężczyźni powinni nosić eleganckie garnitury oraz dopasowane do nich koszule w stonowanych kolorach. Podczas dużych upałów dopuszczalne jest jednak niewielkie rozluźnienie stroju – wówczas do prowadzenia rozmów biznesowych nadają się dobrej jakości spodnie i koszula z krótkim rękawem.
Wspólne obiady
Egipcjanie są bardzo gościnną nacją, dlatego na pewno zostaniesz zaproszony na uroczysty obiad w domu swojego kontrahenta. W żadnym razie nie wolno odrzucić takiego zaproszenia, bo mogłoby to urazić gospodarza. Podczas posiłku staraj się zjeść najwięcej jak to możliwe. Im więcej zjesz, tym większą oznaką uznania dla gospodarza będzie Twoje zachowanie. Egipcjanie są bardzo gościnni, dlatego najprawdopodobniej kilka raz zaproponują Ci dokładkę nawet po zakończeniu przez Ciebie posiłku. W dobrym tonie jest skomplementowanie gospodarza oraz kolacji. Warto jednak wiedzieć, że jedzenie zazwyczaj jest przygotowywane przez służbę, a nie osobiście przez pana czy panią domu. Dlatego w swoich komplementach zdecydowanie lepiej jest skupić się na podkreśleniu, jak wspaniała atmosfera panowała podczas obiadu czy też jak dobrym gospodarzem jest Twój kontrahent. Pamiętaj, że większość Egipcjan to wyznawcy islamu. Z tego powodu spodziewaj się na stole przewagi dań wegetariańskich nad mięsnymi. Częścią posiłku na pewno nie będzie danie z wieprzowiny, gdyż spożywanie tego mięsa jest zakazane przez religię islamską. Nie proponuj także Egipcjanom spożywania alkoholu – islam zabrania im tego.
Wręczanie prezentów
Drobny upominek zawsze będzie mile widziany przez Egipcjanina. Nie należy też obawiać się, że zostanie on poczytany jako próba przekupstwa czy łapownictwo. Pamiętaj jednak, aby pod żadnym pozorem nie wręczać swojemu egipskiemu kontrahentowi alkoholu – większość Egipcjan to wyznawcy islamu, którym religia zabrania spożywania napojów wysokoprocentowych. Podobnie jest z kwiatami – raczej wystrzegaj się ich wręczania. W kulturze egipskiej kwiaty są przynoszone jedynie z okazji pogrzebów oraz jako pocieszenie dla chorych lub starszych osób. Dobrym upominkiem natomiast będzie na przykład jakiś drobiazg pochodzący z Polski. Zawsze mile widziane są elegancko wydane albumy ze zdjęciami czy też kalendarze. Jeżeli zostaniesz zaproszony na egipską kolację, także nie powinieneś przychodzić z pustymi rękami. Wówczas w dobrym tonie jest przynieść ze sobą czekoladki albo ciasto.
Prowadzenie negocjacji
Egipcjanie uwielbiają się targować. To naród, który korzenie swojego biznesu wywodzi z wielkich targowisk i bazarów, na których każdy stara się wynegocjować dla siebie jak najlepszą cenę. Podobnie Egipcjanie zachowują się nawet podczas najbardziej poważnych rozmów biznesowych – zawsze będą starali się wynegocjować dla siebie jak najbardziej korzystną ofertę. Warto dać swoim egipskim kontrahentom nawet iluzoryczne poczucie wygranej – możesz na początku negocjacji podać zawyżoną cenę swoich produktów, tylko po to, by w trakcie rozmów móc ją obniżyć. Tylko takie negocjacje, w trakcie których uda się im coś wytargować, Egipcjanie będą uważali za udane dla siebie.
